1 آذر، روز نکوداشت اصفهان - نقطه سر خط

به گزارش نقطه سر خط، روز اصفهان روزی است که برای نکوداشت و ارزش نهادن به شهر تاریخی و پرهنر اصفهان در تاریخ 1 آذرماه انتخاب شده است. این روز به دلیل شروع ماه آذر (قوس) و دیده شدن طالع بنیانگذاری این شهر به نام روز اصفهان نامگذاری شده است.

نقطه سر خط | سرویس عمومی - سالهاست به مناسبت نکوداشت اصفهان روزی معین شده تا ادای احترامی به این شهر تاریخی باشد و اصفهان دوستان را گرد هم آورد. اگرچه تاریخ این روز همچنان محل مناقشه است؛ یکم آذرماه روز برگزیده اصفهان شناسان قرار گرفته است و هر سال در این تاریخ همایشی برای عظیمداشت اصفهان تشکیل می گردد.

تاریخچه و علت نامگذاری روز اصفهان

موضوع گزینش یک روز برای اصفهان، به بهمن ماه سال 1383 باز می گردد که با پیشنهاد این موضوع از سوی دکتر شاهین سپنتا، بعضی از سازمان های غیردولتی اصفهان، از جمله کانون گسترش فرهنگ ایران عظیم، جمعیت طبیعت یاران و انجمن مثنوی پژوهان ایران از این پیشنهاد، استقبال و با همکاری گروهی برای گزینش روز اصفهان کوشش کردند. به این منظور، متن فراخوانی تهیه شد و برای بسیاری از چهره های فرهنگی و هنری، فرهیختگان، اصفهان شناسان و استادان دانشگاه ها فرستاده شد و همگی دعوت شدند تا پیشنهاد های خود را برای گزینش روزی با عنوان روز اصفهان با ذکر دلایل و مستندات کافی و با توجه به ریشه های تاریخی و فرهنگی آن به دبیرخانه بفرستند.

شرکت نمایندگان در فراخوان، روز ها و مناسبت های متنوعی را برای روز اصفهان پیشنهاد کردند. به عنوان مثال دوم اردیبهشت ماه جشن باستانی اردیبهشتگان، 28 اردیبهشت ماه روز دنیای موزه و میراث فرهنگی، 31 اردیبهشت ماه روز دنیای توسعه فرهنگی، سوم اردیبهشت ماه روز عظیمداشت شیخ بهایی، دهم بهمن ماه سالروز برگزاری عظیم ترین جشن سده در اصفهان در زمان مرداویج زیاری، اول آذرماه سالروز بنیان باروی عظیم اصفهان در زمان دیلمیان و چند روز دیگر.

خاتمه در اردیبهشت ماه سال 1384 همه پیشنهاد های رسیده به دبیرخانه هم اندیشی، برای نامگذاری روز نکوداشت اصفهان آنالیز و به داوری گذاشته شد و پس از تبادل نظر های بسیار، اصفهان شناسان با رای اکثریت روز یکم آذر ماه هر سال را به عنوان روز نکوداشت اصفهان انتخاب و تصویب کردند. دلیل انتخاب آن ها این بود که بر اساس مستندات تاریخی، طالع بنیانگذاری شهر اصفهان در ماه قوس (آذر) دیده شده است. داوران ضمن درنظر دریافت همه جوانب فرهنگی، تاریخی و اجتماعی در برگزیدن این روز، در بیانیه ای تاکید کردند: از آنجا که احداث باروی حفاظتی یا حصار عظیم اصفهان به منظور تضمین امنیت شهر تاریخی اصفهان در دوران دیلمیان و در زمان حسن رکن الدوله دیلمی (366 - 322 هجری قمری) در ماه آذر صورت گرفت و برپایی این باروی امنیتی نیز به عنوان نقطه عطفی در تاریخ اصفهان شناخته می گردد، یادروز آن رویداد تاریخی در یکم آذرماه شایسته تر از دیگر پیشنهادهاست.

اختلاف در تاریخ روز اصفهان

شهرداری اصفهان به بهانه روز تولد شیخ بهایی، روز 3 اردیبهشت را به نام اصفهان نامگذاری نموده است. اگرچه مورخان براساس کتیبه کاشیکاری های دیوار اتاق مقبره شیخ بهایی، او را متولد روز 26 ذیحجه سال 953 هجری قمری برابر با پنجشنبه 8 اسفند ماه سال 925 هجری شمسی در بعلبک لبنان می دانند و تاریخ درگذشت او را نیز 12 شوال سال 1030 هجری قمری برابر با دوشنبه 8 شهریور ماه سال 1000 هجری شمسی در اصفهان عنوان می نمایند. این موضوع باعث بحث و نظرخواهی مجدد شد تا اینکه با پا درمیانی سازمان میراث فرهنگی و با حضور نمایندگان استانداری و شهرداری مقرر گشت اول آذرماه هر سال به نام روز اصفهان معرفی گردد.

تعریفی از اصفهان و نماد شهر اصفهان

اصفهان، شهری تاریخی و پرهنر از کلان شهرهای ایران است که بخاطر زیبایی های فراوانش در میان مردم به نصف دنیا شهرت یافته است . این شهر در زمان صفویان پایتخت ایران شد و رونق فراوانی یافت. اصفهان به داشتن معماری زیبای اسلامی، پل های سرپوشیده، مسجدها و مناره های منحصربفردش نام آور است. بناهای تاریخی متعددی در شهر وجود دارد که شماری از آن ها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیده اند. میدان نقش دنیا نمونه برجسته ای از معماری اسلامی است. از جمله دیگر آثار تاریخی اصفهان به منارجنبان، سی و سه پل، پل خواجو، کاخ چهل ستون، عمارت عالی قاپو و بسیاری از اماکن تاریخی دیگر می توان اشاره نمود که شماری از آن ها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیده اند. همچنین در سال 1394 (2015) اصفهان به همراه شهر رشت به عنوان نخستین شهرهای ایران، به شبکه شهرهای خلاق دنیا زیر نظر یونسکو پیوسته است.

پس از انتخاب تاریخ یکم آذر برای نکوداشت اصفهان؛ به پیشنهاد دکتر لطف الله هنرفر، نگاره تاریخی منقوش بر کاشیکاری های سردر بازار قیصریه اصفهان که با اقتباس از صورت فلکی برج قوس (آذر ماه) تصویر فرد تیراندازی را با سر انسان و تنه ببر یا شیر و دُم اژد ها نشان می دهد و با مفهومی متعالی طراحی شده، به عنوان نماد اصفهان انتخاب شد. در ورودی خیابان چهارباغ بالای اصفهان نیز یک تابلوی خوشامدگویی با این نماد نصب شده است.

هدف از نکوداشت روز اصفهان

اصفهان را نیمه خوانند در دنیا/ صد دنیا من دیده ام در اصفهان

هرسال سازمان های مردم نهاد و سازمان های دانشجویی دانشگاه های اصفهان یکم آذر را به عنوان روز اصفهان و هفته اصفهان را از یکم تا هفتم آذرماه گرامی می دارند. همچنین در این روز همایشی با حضور اصفهان شناسان و عظیمان این شهر تشکیل می گردد تا تاریخ و هنر و افتخارات شهر اصفهان آنالیز و تجلیل گردد.